Project Gezond Voedsel voor Iedereen
Ons doel: gezond (gifvrij) voedsel toegankelijk voor iedereen, ongeacht inkomen!
De uitdagingen:
- Steeds meer wetenschappers waarschuwen voor de effecten van pesticiden op onze gezondheid.
- Er steeds meer mensen in Nederland die biologisch (gifvrij) voedsel niet kunnen betalen.
Ons project:
In samenwerking met studenten van de Wageningen University (WUR) en Stichting Boerengroep, werken wij aan het project Gezond Voedsel voor Iedereen, waarbij we gifvrij (biologisch) voedsel voor iedereen toegankelijk willen maken, ongeacht inkomen. Lees hieronder hoe we dat doen!
Uitdaging 1:
Wetenschappers waarschuwen voor gezondheidsrisico's door pesticiden
- Wist je dat het per wet verboden is om gangbare groenten en fruit te verwerken tot babyvoeding potjes?
- Wist je dat toxicoloog Martin van den Berg zwangere vrouwen en kinderen t/m 3 jaar aan raadt om absoluut géén gangbare groenten en fruit te eten in verband met de hersenontwikkeling van het (ongeboren) kind?
- Wist je dat van de 10 onderzochte landen, in Nederland de hoogste hoeveelheid pesticiden is gevonden in de omgeving en in huisstof? Dertig procent van de gevonden pesticiden zijn potentieel kankerverwekkend. (Bron: Wageningen University, 2023)
Uitdaging 2:
Steeds meer Nederlanders kunnen géén gifvrij (bio) voedsel betalen
Volgens het NIBUD is 6 op de 10 huishoudens financieel kwetsbaar of ongezond (Bron NIBUD).
540.000 mensen leven in Nederland zelfs onder de armoedegrens. De ernst van de armoede neemt volgens het NIBUD toe (Bron NIBUD 2024).
Hierdoor hebben veel mensen géén toegang tot gifvrij (biologisch) voedsel voor zichzelf of voor hun kinderen.
Het Project: Gezond Voedsel voor Iedereen
Het doel: gezond, gifvrij voedsel voor iedereen, ongeacht inkomen
Zo werkt het:
- Door middel van samenwerking tussen CSA tuinderijen, boeren, gemeenten en participatiefondsen maken wij gezond (gifvrij) voedsel voor iedereen toegankelijker, ongeacht inkomen!
- Het project verbindt ecologische CSA tuinderijen met mensen met lage inkomens. Op deze manier wordt biologisch voedsel toegankelijk voor iedereen.
- Het lidmaatschap van de CSA tuinderij wordt dan (deels) gecompenseerd met al bestaande gemeentefondsen (zogenaamde ‘participatiefondsen’)
Het project ondersteunt:
- Een diverse groep mensen met een laag inkomen: om toegang te krijgen tot gezond, gifvrij voedsel
- CSA tuinders: om meer leden te krijgen, inclusiever te worden, en een eerlijker inkomen te verdienen
-
Gemeenten: om meer bestedingsmogelijkheden van participatiefondsen beschikbaar te maken voor CSA-lidmaatschappen en participatie van de inwoners te bevorderen. Inwoners participeren door deel uit te maken van een gemeenschap die samen het land verzorgt en waarden creëert.
Meer weten?
lees meer over het project
Ons team verbindt. Simpel en doeltreffend: dát is de kracht van dit project.
- Fondsen. Veel gemeenten hebben een fonds voor mensen met een laag inkomen, zoals de MeeDoen Regeling in Nijmegen, of de U-pas in Utrecht. Mensen met een laag inkomen krijgen dan een tegoed (bijvoorbeeld 150 euro per jaar) om te besteden aan een abonnement.
- Verbinden. Met dit project verbinden wij ecologische CSA tuinderijen met deze fondsen, zodat mensen met een laag inkomen de keus hebben om dit budget te kunnen besteden aan een abonnement op bio groenten, fruit en kruiden. Het blijkt dat veel CSA’s niet weten over deze fondsen, en veel gemeenten geen CSA’s kennen. Daarnaast willen we mensen met een laag inkomen actief informeren over deze mogelijkheid.
- Inclusiviteit: wij vinden dat iedereen recht heeft op gifvrij voedsel. Helemaal nu er steeds meer wetenschappers waarschuwen voor de gezondheidsrisico’s van pesticiden op voedsel.
- Gemeenten: Wij adviseren gemeenten over de manier waarop zij mensen met een laag inkomen kunnen ondersteunen in het toegankelijk maken van gezond, gifvrij en lokaal voedsel via CSA lidmaatschap
- CSA’s: Wij hebben contact met CSA’s door heel Nederland, waardoor wij voor veel gemeenten en/of fondsen een passende verbinding kunnen bewerkstelligen. Wij onderhouden nauw contact met CSA tuinders en verzamelen hun expertise en hulpvragen.
- Mensen met een laag inkomen: Wij betrekken mensen met een laag inkomen bij ons project om een inzicht te krijgen op wat voor manier CSA’s en gemeenten in hun behoeften tegemoet kunnen komen en welke rollen zij kunnen vervullen in het nastreven van betrokkenheid bij CSA initiatieven.
Bij een Community Supported Agriculture (CSA) tuinderij gaat de oogst via een korte keten direct van producent naar consument. Als consument word je lid van de CSA tuinderij, waardoor je eigenaar wordt van een deel van de oogst. Je betaalt vooruit voor het seizoen en mag dan iedere week jouw verse, lokale groenten in ontvangst nemen. Dan kan via:
- Zelfoogst: waarbij je het hele jaar door zelf bio groenten, fruit en kruiden mag oogsten
- Een pakket: waarbij de tuinder iedere week een pakket voor je klaar zet met de biologische oogst van dat moment.
Wij helpen CSA tuinders bij het vinden van meer leden: specifiek mensen met een laag inkomen. Daarnaast zorgen wij dat de tuinders een eerlijk inkomen krijgen, doordat het fonds het abonnement (mee) betaalt. Wil je meer weten over CSA’s? Kijk op https: agro-ecologie.nu/csa
Gemeente Nijmegen
150 euro vergoeding via de Meedoen Regeling:
- CSA tuinderij Eet Meerbosch
- CSA tuinderij het Heerlijke Land
Gemeente Wageningen
via het Maatschappelijk Meedoen Budget
Gemeenten Arnhem, Duiven, Renkum, Rheden, Rozendaal, Westervoort en Zevenaar
via de Gelrepas:
- CSA Hof Bredelaar
Gemeenten Utrecht, de Bilt, Houten, IJsselstein, Stichtse Vecht
via de U-pas:
Ons team bestaat op dit moment uit:
- Thomas Jongelings & Boaz Goudsblom – studenten van de Wageningen University
- Marcha van Wijk – Stichting Boerengroep Wageningen
- Elske Hageraats – AgroEcology Works
- vrijwilligers
Wij zijn op zoek naar:
- CSA tuinderijen die werken zonder gif (met of zonder SKAL certificaat)
- Gemeenten die gezond (gifvrij) voedsel toegankelijk wil maken voor haar inwoners
- Fondsen die zich richten op inclusiviteit, duurzaamheid, gezonde voeding en participatie
- Mensen die de communicatie willen verzorgen met kwetsbare groepen / mensen met een laag inkomen
- Vrijwilligers die ons team willen versterken
- Financiële ondersteuning van het project: Draag je dit project een warm hart toe? Help ons mee om iedereen toegang te geven tot gifvrij voedsel. Steun ons met een financiële donatie, waardoor we nóg meer gemeenten, fondsen en tuinderijen kunnen bereiken.
Wil je ook meedoen aan het project Gezond Voedsel voor Iedereen? Neem vrijblijvend contact met ons op voor meer info: info@agro-ecologie.nu
Achtergrond info
Bekijk hieronder de wetenschappelijke onderzoeken naar de effecten van pesticiden,
en het onderzoek van NIBUD naar armoede in Nederland
Toxicoloog Martin van den Berg:
“We weten dat pesticiden effect kunnen hebben op de hersenontwikkeling van kinderen.“
Het is volgens EU wetgeving verboden om gangbare groenten en fruit te verwerken tot babyvoeding. (Bron: Keuringsdienst van Waarde, 2025)
Neuroloog Bas Bloem (Radboud Universiteit):
“We weten inmiddels dat boeren een enorm verhoogd risico hebben op het ontwikkelen van de ziekte van parkinson (…) Die landbouwbestrijdingsmiddelen zijn giftig. Als je het geeft aan een muis, maak je daarmee precies het gebied kapot in de hersenen wat parkinson veroorzaakt. (bron: De Parkinson Pandemie)
Professor Geissen (Wageningen University):
“In Europa detecteerde we 144 soorten pesticideresiduen in huisstof. Glyfosaat, werd het meest gevonden.”
Van de tien onderzochte landen in Europa, werd in Nederland de hoogste hoeveelheid pesticiden gevonden in de omgeving en in huisstof.
Ongeveer een kwart van de gevonden pesticiden zijn verboden. Dertig procent van de gevonden pesticiden zijn potentieel kankerverwekkend. (Bron: WUR 2023)
Neuroloog Bas Bloem in reactie op SPRINT:
- De EFSA (European Food Safety Authority) test uitsluitend op individuele chemicaliën, maar het gaat om de mix. Uit onderzoek blijkt dat verschillende chemische stoffen samen vele malen giftiger kunnen zijn, dan de stoffen individueel. En bij sommige boeren zijn wel 100 verschillende pesticideresiduen in één huis gevonden.
- De EFSA test middelen maar 3 weken op muizen, maar wij worden ons gehele leven blootgesteld aan pesticiden. (Bron: Biobeurs 2024, gastlezing door Bas Bloem)
Het Team!
van links naar rechts: Elske, Marcha, Cogu, Hanna, Boaz, Thomas
Marcha van Wijk
Marcha van Wijk is onderdeel van de projectgroep Solidaire Betaling en is bezig met het verder verspreiden van het idee van solidaire betaling en het schrijven van een nieuw boekje. Daarnaast coördineert ze via Stichting Boerengroep de stagairs die meewerken aan dit project. Ze studeerde in 2024 af aan de Master Organic Agriculture in Wageningen en tijdens haar studie is haar enthousiasme voor agro-ecologie aangewakkerd.
Tijdens haar masterscriptie onderzocht ze boerderij-overnames als moment voor landbouwtransitie, een actueel onderwerp dat haar nog steeds bezig houdt.
Als coördinator bij Stichting Boerengroep staat Marcha vaak in verbinding met tuinders en studenten. De kloof tussen producent en consument wordt daarin soms pijnlijk zichtbaar en iedereen lijkt soms te verdwijnen in hun eigen struggle, terwijl we naar haar idee juist naar een groter geheel moeten kijken. In het project solidaire betaling vindt ze een constructieve manier om te werken aan meer solidariteit en verbinding, met zorg voor elkaar en onze omgeving. ‘Het geeft mij energie om met een groep geweldige mensen bezig te zijn met verandering en alternatieven bieden voor huidige problemen.’
In haar vrije tijd verdiept ze zich in paddenstoelen en wil ze misschien een eigen paddenstoelenboerderij beginnen. Natuurlijk met een prijsschaal op basis van solidaire betaling!
contact: marchavw@hotmail.nl
Elske Hageraats
Elske Hageraats is afgestudeerd bioloog en ruraal socioloog aan de WUR. Na haar studie werkte ze 7,5 jaar als CSA tuinder en ze is de bedenker van ‘Solidaire Betaling’. Hierover schreef ze het boek: ‘Eerlijk Loon! Solidaire Betaling en andere boereninitiatieven’. Momenteel werkt ze aan een tweede boek over Solidaire Betaling. Samen met Marcha coördineert ze de projectgroep ‘Gezond voedsel voor iedereen’, met als doel gifvrij (bio) voedsel toegankelijk te maken voor mensen met een laag inkomen.
Elske is afgestudeerd als bioloog en ruraal socioloog aan de Wageningen University, waarbij ze zich richtte op agro-ecologie en voedselsoevereiniteit. Ze is de oprichter van de cursus Agro-ecologie in de Praktijk waar ze sinds 2019 met veel plezier les geeft aan toekomstige tuinders.
Verder heeft Elske meegeholpen in het opzetten van “Toekomstboeren” (lid van La Via Campesina), waar ze jarenlang onderdeel was van het kernteam. En werkte ze als coördinator van Stichting Boerengroep, waar ze de Wageningen University verbond aan de uitdagingen en realiteit van boeren in binnen- en buitenland.
Contact: info@agro-ecologie.nu
Thomas Jongelings
Thomas is betrokken geraakt bij het project Gezond Voedsel voor Iedereen, via zijn Masteropleiding aan de universiteit Wageningen. Met veel enthousiasme werkt hij mee aan dit project in de vorm van een stage, wat de mogelijkheid biedt om vorm te geven aan de toewijding van het verkennen van alternatieven op dominante structuren binnen ons voedselsysteem.
Tijdens zijn bachelor Liberal Arts & Sciences ontwikkelde hij een passie voor het integreren van perspectieven, zowel op theoretisch als menselijk vlak. Zo vindt hij binnen dit project veel voldoening uit het verkennen van de overeenkomsten en verbindende perspectieven tussen verschillende belanghebbenden binnen het vraagstuk van voedselsoevereiniteit. Hij voelt zich gezegend met de vele tijd die hij in de buitenlucht kan spenderen door het meewerken bij tuinderij Kansrijk (als onderdeel van de stage) en vanwege zijn baan als vuilnisman! Een grote liefde draagt hij (uit) voor aubergine en prei!!!!!
Doe mee!
neem contact met ons op via info@agro-ecologie.nu
Neem contact met ons op:
info@agro-ecologie.nu
